Cumhuriyet 101 Yaşında
Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışıyla başlatılan bağımsızlık mücadelesi, Anadolu halkının azim ve kararlılığı sayesinde zaferle sonuçlandı.
Cumhuriyet Bayramı: Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışıyla başlatılan bağımsızlık mücadelesi, Anadolu halkının azim ve kararlılığı sayesinde zaferle sonuçlandı.
Ulusal Kurtuluş Savaşı’nda Türk milletinin kazandığı zaferlerin ardından, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti ilan edilerek, devletin yönetim biçimi resmen "Cumhuriyet" olarak belirlendi. Bu büyük devrimle birlikte, “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ilkesi devlet yönetiminin temel taşı haline geldi. Cumhuriyet'in ilanı, Türkiye tarihindeki en köklü dönüşümlerden birine işaret ederken, ülkenin kaderini de çağdaş bir yapıya doğru yeniden çizdi.
Cumhuriyet’in ilanına giden süreçte, Lozan Antlaşması’nın getirdiği siyasi düzenlemeler ve bazı ülkelerin yeni Türkiye devletinin yönetim şeklini netleştirme talepleri de belirleyici oldu. 25 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyetinin istifasıyla ortaya çıkan hükümet krizi ise Atatürk’e, uzun süredir planladığı Cumhuriyet’i ilan etme kararını hızlandırmak için aradığı fırsatı sundu. 28 Ekim 1923 akşamı, Çankaya Köşkü’nde İsmet Paşa, Kazım Paşa, Ali Fuat Paşa ve Halit Paşa’nın da bulunduğu yemek esnasında Mustafa Kemal Paşa, tarihe geçen şu cümleyi söyledi: “Efendiler; yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz.”
Bu toplantının ardından hazırlıklar hemen başladı ve Atatürk, Cumhuriyet yönetimine uygun bir anayasa değişikliğinin detaylarını İsmet İnönü ile birlikte kaleme aldı. Ertesi gün, 29 Ekim 1923 Pazartesi günü, İsmet İnönü başkanlığında toplanan TBMM’de önerge gündeme alındı. Oylamaya sunulan ve Meclis’te coşkuyla kabul edilen teklif sonrasında “Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir” maddesi anayasada yerini aldı. Böylece, Atatürk’ün “En büyük eserim” dediği Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş oldu.
Bugün, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 101. yıl dönümünü kutlarken, Atatürk’ün çağdaş, demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti anlayışıyla kurduğu Cumhuriyet’in değerlerini daha da ileriye taşıma sorumluluğuyla her yıl olduğu gibi Cumhuriyet Bayramı’nın coşkusunu yaşıyoruz. Türk milletinin ortak mücadelesinin eseri olan Cumhuriyet, ülkenin bağımsızlığını, milletin egemenliğini ve halkın özgür iradesini temsil etmeye devam ediyor.
Bakmadan Geçme
